Trong tấm hình là chiếc máy bay phản lực 747 ANA Pokemon Boeing được trang trí bằng những chú pokemon đáng yêu, hãy tưởng tượng bạn đang ngồi trong đó. Sau khi hạ cánh xuống sân bay Tokyo Narita, ngay lập tức bạn sẽ choáng ngợp với các cửa hàng lưu niệm dành riêng để bán các vật phẩm về Hello Kitty. Sau đó bạn bước lên một chiếc tàu điện siêu tốc cũng được trang trí bằng những tấm Đề-can Pikachu. Trước khi tới khách sạn, lái xe Taxi của bạn đưa bạn qua một hàng rào bảo vệ tràn ngập những chú thỏ hồng bằng nhựa. À, phải rồi, đừng quên bắt chuyến tàu lửa cao tốc tới phía nam đảo Kyushu nhé, thậm chí bạn sẽ còn thấy trên đầu ghế tựa của bạn những đôi tai thỏ nhiều màu nữa đấy! Đôi khi bạn sẽ rất bối rối khi không biết mình đang lạc vào xứ sở nào đây. Vâng, đó chính là Nhật Bản.
Bạn đang xem: Kawaii nghĩa là gì
Và bây giờ hãy tự đặt câu hỏi, cái gì ở Nhật Bản không kawaii? Giá cả, xe hơi và nhân vật hoạt hình của sở cảnh sát Koban, có phải tất cả đều kawaii? Và rõ ràng một điều, để so sánh, chúng ta không thể mô tả một cảnh sát ở Việt Nam là kawaii được. Vậy ruốt cuộc, kawaii là gì?
Đầu tiên chúng ta hãy bắt đầu về mặt từ ngữ, kawaii bắt nguồn từ cụm từ 顔 映 し (kao tsukushi) nghĩa là “khuôn mặt rạng rỡ”, nhưng cũng dùng để ám chỉ “một người đang xấu hổ”. Vì là một nghĩa rộng của kawaii nên từ 恥ずかしい（ha zukashi）nghĩa là “xấu hổ” được dùng ngay cả khi không xấu hổ để miêu tả một tính cách kawaii. Kawaii ở Nhật Bản thường được viết bằng hiragana, điều này khiến cho từ này có một cảm giác dịu dàng và nữ tính hơn so với chữ Kanji đồng âm và mang tính trịnh trọng hơn của nó là 可愛い. Nhưng một điều thú vị là các chữ kanji kết hợp lại để ra từ “kawaii” lại không liên quan lắm với nghĩa gốc ban đầu, 可 có nghĩa là có thể/ có khả năng, trong khi 愛 có nghĩa là yêu, tiếng hán việt là “khả ái”. Vậy đằng sau cái từ mà chúng ta vẫn hay dịch là “dễ thương” đó còn ý nghĩa gì khác? Văn hóa và lịch sử nào đã kết hợp lại để tạo nên “hiện tượng kawaii” ở Nhật Bản?
Đầu tiên, khi một thứ gì đó được mô tả là kawaii, thì hàm ý của chữ này là nói về một thứ gì đó giống-như-trẻ-con. Đúng thế, ký tự này gắn liền với sự thoải mái, ấm áp kết nối với thời thơ ấu của một con người. Ở Nhật Bản, thông thường bạn sẽ không gia nhập vào lực lượng lao động hoặc 社会 人 (shakaijin – nghĩa là một người làm trong công ty, văn phòng) cho đến khi tốt nghiệp đại học. Và kết quả là, thời “thơ ấu” của người Nhật gắn liền với sự tự do, trong sáng và nó trở thành một nguồn gốc để diễn tả khái niệm Kawaii. Phân tích sâu hơn, Nhật Bản là một xã hội rất trọng vẻ bề ngoài, do đó khi một thứ được coi là kawaii thì thứ đó phải gây một tác động thị giác mạnh mẽ và tạo cho người nói một cảm xúc tích cực.
Thêm nữa, người Nhật rất thích những thứ nhỏ nhắn xinh xắn cũng như bản chất tinh tế của nó, tất cả đều được phản ánh trong từ kawaii. Vẻ ngoài của một thứ được cho là Kawaii thường mềm, tròn, có màu hồng hoặc màu nhạt, thể hiện sự mỏng manh, yếu đuối. Hẳn khi xem anime, bạn đã từng nghe từ “kawaisou” (か わ い そ う) nghĩa là đáng thương, và đoán xem? Đúng thế, từ này cũng xuất phát từ kawaii.
Xem thêm: Tổng Hợp Giftcode Ngộ Không Truyền Kỳ Sohagame Miễn Phí, Ngộ Không Truyền Kỳ :
Nếu chúng ta xem xét kỹ các nhân vật hoạt hình Nhật Bản nổi tiếng toàn thế giới, kể cả phương tây như Tarepanda, Pikachu hay Hello Kitty, tất cả những nhân vật đó đều có chung những tính chất nói trên và chính điều đó đã khiến chúng nổi tiếng lâu dài đến vậy. Bằng cách này, “hiện tượng kawaii” đã bành trướng sang phương tây và tạo ra một thị trường tiêu dùng khổng lồ. Và một trong những con số thể hiện việc này chính là năm 2014 vừa rồi, Tokyo Disneyland đã đón 140 triệu khách tham quan và đây là số lượng người lớn hơn toàn bộ dân số Nhật Bản (khoảng 127 triệu).
Nếu có một người bạn là người Nhật, hãy để ý các tin nhắn điện thoại của họ. Bạn sẽ thấy họ có thói quen sử dụng các biểu tượng cảm xúc điện tử (gọi là e-moji) cũng như hình động các nhân vật hoạt hình thường xuyên và bất cứ hoàn cảnh nào. Đây cũng chính là một biểu hiện kawaii trong việc trao đổi tin nhắn của người Nhật. Ngay cả tự bản thân từ “kawaii” khi biết bằng hiragana là かわいい cũng mềm mại, ít cứng nhắc so với khi viết bằng Kanji là 可愛い. Cũng chính vì lý do đó một số bố mẹ người Nhật khi đặt tên con mình thường chỉ viết bằng hiragana mà không viết bằng kanji, hiện tượng này thường gặp nhiều hơn với phụ nữ. Ở tấm hình trên bạn có thể thấy tên nhân vật nữ chính của animeShigatsu wa kimi no uso được viết bằng hiragana, trong khi chữ Kaori có thể viết bằng kanji. Tương tự, trong anime Mahou shoujo Madoka magica, tên của Madoka và Homura đều được viết bằng hiragana.
Và kawaii không phải là một khái niệm mới và chỉ xuất hiện gần đây, nó là kết quả của sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại cùng với cả ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, đặc biệt là từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Tuy nhiên khái niệm này thậm chí còn bén rễ từ lâu hơn trước nữa. Theo như một học giả người Nhật Shiokawa, “trong thời kỳ Mạc phủ, dưới sự tiếp cận của tân nho giáo, quan niệm về phụ nữ cũng như từ Kawaii đã biến đổi từ “thoáng đãng” sang “hiền thục”. Và nhiều người tin rằng nó thực sự bắt đầu vào thời đại Taiso (1912-1926) khi nhà thiết kế Yumeji Takeshisa tung ra những sản phẩm nữ tính giành riêng cho phụ nữ.
Và người Nhật đã khéo léo tận dụng cơn sốt kawaii như một vũ khí văn hóa vô cùng hiệu quả, nó giúp các công ty Nhật Bản mở rộng khắp thị trường Châu Á thậm chí còn lan sang cả Châu Âu và Hoa Kỳ và đặc biệt là nó không hề chỉ được giới hạn trong anime và manga. Và không nghi ngờ gì nữa rằng hiện tượng bắt nguồn từ sâu sắc từ văn hóa và lịch sử Nhật Bản này đã càn quét toàn thế giới, thu được một lợi nhuận khổng lồ. Vậy còn các bạn thì sao? Các bạn đã bị lây nhiễm cơn sốt kawaii chưa?